فیبرومایالژیا چیست ؟
Alireza Baghaie: ویژگی های اصلی سندرم فیبرومایالژیا معمولا درد، خستگی و اختلال خواب است. اتیولوژی و عامل بوجود آورنده این سندرم هنوز ناشناخته است. گفته میشود حساسیت بیش از حد سیستم عصبی مرکزی اصلی ترین مکانیزم درگیر در این سندرم است. بنابراین بسیاری از این فاکتورهای دیگر مثل : ژنتیک ، سیستم ایمنی ( کسانی که دچار بیماری های اتوایمن هستند ) نقش مهمی در این سندرم ایفا می کنند. تشخیص این سندرم بطور تیپیک در کلینیک و در معاینه فیزیکی انجام می شود و هیچگونه علائم غیر طبیعی در نتایج تست های آزمایشگاهی دیده نمی شود و فیزیوتراپیست یا پزشک برای تشخیص صحیح باید تنها روی درد و الگوی درد تمرکز داشته باشد.
علائم و نشانه های دیگری مثل پدیده رنیود ( سرخ شدن نوک بینی و نوک انگشتان )، بیماری روده تحریک پذیز، عدم تحمل سرما و گرما ممکن است با سندرم فیبرومایالژیا در ارتباط باشند. فیبرومایالژیا یک سندرم است که با درد پخش مزمن در نقاط ماشه ای حساس فراوان، سفتی مفصلی و علائم سیستیک مثل اختلالات خلقی، خستگی، اختلالات شناختی و بی خوابی بدون اینکه با هیچگونه بیماری مرتبط باشد خود را نشان می دهد. در بعضی مطالعات گفته شده است که این سندروم با برخی بیماریها مثل مشکلات رماتیسمی، اختلالات اعصاب و روان، عفونت ها و دیابت در ارتباط است. میزان شیوع سندرم فیبرومایالژیا در بین جمعیت 1 الی 2 درصد ( 3/4% خانم ها و 0/5 % آقایان ) گزارش شده است.
در بررسی هایی که بر روی پوست وعضلات به سندرم فیبرومایالژیا انجام شدند بی نظمی عروقی در عضلات وجود دارد و اکسیژن کافی به عضلات نمی رسد؛ همچنین ماده P که از فاکتورهای دردزا محسوب می شود در فیبرهای عضلانی این افراد زیادتر از حد نرمال است و نیز DNA فیبرهای عضلانی قطعه قطعه است. برخی عفونت های ویروسی و باکتریایی نیز مثل HIV و HCV وCOXSACKIEB و …. نیز ممکن است با سندرم فیبرومایالژیا در ارتباط باشند.
تشخیص فیبرومایالژیا :
خیلی از موارد فیبرومیالژیا در قالب یک چهارچوب استاندارد تشخیص نمی گنجد. خیلی از متخصصین حوزه سلامت از طریق تست کردن روش های درمانی مختلف درمانی و بی فایده بودن آنها به تشخیص سندرم فیبرومایالژیا می رسند! برخی از تشخیص های اشتباهی که روی مبتلایان به سندرم فیبرومایالژیا قبل از تشخییص سندروم گذاشته می شود این است که ممکن است علائم بیمار را مربوط به اختلالات ذهنی و روحی، کم کاری تیروئید، بیماری روماتیسمی، اختلالات غدد فوق کلیه و مولتیپل میلوما بدانند.
✍تشخیص افتراقی سندرم فیبرومایالژیا :
تشخیص دشوار است چون علائم گنگ و عمومی هستند. با این وجود 3 مشخصه اصلی این سندرم درد، خستگی و اختلال خواب است. در اغلب منتشر، عمقی و است و معمولا مهاجرت کننده است. علاوه بر این 3 علامت اصلی برای تشخیص بهتر خیلی مهم است که علائم دیگر مثل نوسانات وزنی افراد، خستگی و کوفتگی صبحگاهی، بیماری روده تحریک پذیر، اختلالات خلقی، سردردها، عدم تحمل سرما و گرما، سندرم مثانه تحریک پذیر، پاهای بی قرار و پدیده رنیود ( سرخ شدن نوک بینی و نوک انگشتان ) نیز مد نظر قرار بگیرند.
در افراد مبتلا به سندرم فیبرومایالژیا ، فرد مبتلا از لحاظ معاینات عصبی – عضلانی – اسکلتی و تست های تشخیص نوار عصب و عضله و تست های آزمایشگاهی نرمال است.
ملاک های تشخیص سندرم فیبرومایالژیا که از طرف دانشکده روماتولوژی آمریکا معرفی شده اند عبارتند از :
1) درد پخش و منتشر عضلانی – اسکلتی مزمن که بیشتر از 3 ماه بطول انجامیده است.
2) داشتن حساسیت در لمس فشاری در حداقل 11 نقطه از 18 نقطه بدن که در شکل زیر نمایش داده شده است.
درد باید قرینه و دو طرفه باشد، بالا و پائین کمر را درگیر کرده باشد. میزان فشار نقطه ای برای تشخیص باید 4kg باشد و فرد معاینه شونده در برابر فشار 4kg باید اعلام درد کند و بیان احساس کمی ناراحتی در لمس کافی نیست.
درمان تمام دردها در اولین مرکز کنترل درد جنوب